به دنبال بروز زمین لرزه شدید و سونامی در ژاپن در روز جمعه (یازده مارس)، وضعیت اضطراری هسته ای در این کشور وخیم تر شده و مدیران نیروگاه هسته ای فوکوشیما هشدار داده اند که آنها نمی توانند احتمال ذوب میله های سوخت در رآکتور شماره دو را رد کنند.

یکی از پیامدهای بروز زمین لرزه و سونامی در ژاپن، آسیب به تاسیسات هسته ای این کشور بوده که آسیب به نیروگاه فوکوشیما بدترین مورد بوده است. مسئولان نیروگاه گفتند این احتمال وجود دارد که آب خنک کننده در رآکتور شماره دو تبخیر شده باشد و میله های سوخت، عایقی در برابر حرارت بالای این رآکتور نداشته باشد.

گزارشگر بی بی سی در امور محیط زیست گفته است اگر پیش بینی مسئولان نیروگاه فوکوشیما به واقعیت تبدیل شود، خطر بسیار جدی خواهد بود.به گفته این گزارشگر ، پرسش این است که ذوب احتمالی میله های سوخت قابل مهار خواهد بود یا نه. روز دوشنبه (چهارده مارس)، انفجاری دیگر در نیروگاه هسته ای فوکوشیما دائیچی رخ داد. این انفجار در ساختمانی دیگر که در آن رآکتور شماره سه کار گذاشته شده است، رخ داد. حادثه روز دوشنبه دو روز پس از نخستین انفجار (در رآکتور شماره یک این نیروگاه)، رخ داده است. آژانس ایمنی هسته ای ژاپن می گوید که انفجار در اثر تجمع هیدروژن روی داده است. در همین حال مسئولان این تاسیسات خبر داده اند که سیستم خنک کننده سومین رآکتور نیز از کار افتاده است. تکنیسین ها مشغول تعمیر دستگاه های خنک کننده سه رآکتور نیروگاه اول فوکوشیما هستند. بنا به تازه ترین گزارش ها، مسئولان نیروگاه هسته ای فوکوشیما دائیچی گفته اند که احتمالا آب خنک کننده یکی از راکتورها تبخیر شده است.

شرکت نیروی برق توکیو، که مدیریت این نیروگاه را در دست داشته است، گفت، نمی تواند این احتمال را که میله های سوخت هسته ای در راکتور شمار دو اکنون بدون پوشش محافظتی است و با خطر ذوب شدن مواجه است، رد کند. در اثر انفجار در رآکتور شماره سه، ستون بزرگی از دود بر فراز نیروگاه دیده می شود و در این حادثه یازده نفر مجروح شده اند که حال یکی از آنها وخیم توصیف شده است.اما "نیروی برق توکیو" می گوید محفظه اصلی رآکتور شماره سه در این انفجار آسیب ندیده و رادیواکتیوی که در هوا منتشر شده کمتر از حد قانونی است.

ارتش آمریکا که به اقدامات امدادرسانی در ژاپن کمک می کرده است، گفته که پس از آن که یکی از هواپیماهای این نیروها میزان پایینی از مواد رادیواکتیو را در صد و هشتاد کیلومتری ساحل ردیابی کرده، عملیات خود را از منطقه فوکوشیما دور کرده است. در تحولی دیگر، شرکت نیروی برق توکیو می گوید سرگرم آماده سازی برای پمپاژ آب دریا به رآکتور دوم است تا سعی کند که از افزایش حرارت بیش از اندازه در آن که ممکن است بالقوه باعث انفجار سوم در این نیروگاه شود، جلوگیری کند.

از آغاز بحران در این نیروگاه، بیست و دو نفر به دلیل تاثیرات مواد رادیواکتیو تحت درمان قرار گرفته اند.در اثر این فاجعه دست کم صدها نفر کشته و هزاران نفر ناپدید شده اند. عملیات نجات وسیعی در منطقه آغاز شده است و دهها هزار نفر از مناطق اطراف نیروگاه هسته ای فوکوشیما دائیچی رفته اند.

کشف صدها جسد در سواحل میاگی

امواج آب با خود اجساد حدود دو هزار نفر را به سواحل منطقه میاگی، در شمال شرق ژاپن، آورده است. هزار جسد در شبه جزیره اوجکا و هزار جسد دیگر در شهر کوچک مینامیسانریکو که در سونامی روز جمعه با خاک یکسان شده است، پیدا شده اند. سرنوشت دهها هزار نفر روشن نیست.بسیاری از شهرهای کوچک و دور افتاده هنوز قابل دسترسی نیستند و تاکنون کمکی دریافت نکرده اند.

خبرگزاری کیودو ژاپن می گوید بیش از پانصد هزار نفر به دلیل بروز زمین لرزه، سونامی و خطر انتشار مواد رادیواکتیو آواره شده اند.در بحبوحه سرمای نزدیک به صفر درجه زمستانی، میلیون ها نفر نیز سه شب است که آب، غذا و وسیله گرمازا نداشته اند.

در همین حال، بانک مرکزی ژاپن می گوید رغم بیسابقه 180 میلیارد دلار را از صندوق پول اضطراری این کشور به نظام مالی تزریق کرده تا به دنبال فاجعه زمین لرزه و سونامی اخیر، ثبات اقتصادی را تامین کند.ترزبق بخش بیشتر این وجه فوری خواهد بود و هفتاد میلیارد دلار هم در آینده نزدیک ارائه خواهد شد. نیکی، شاخص بهای سهام در بورس توکیو، تا پایان روز دوشنبه با شش درصد افت، سقوط شدیدی داشت.

برخی از بزرگترین شرکت های ژاپنی، از جمله خودروسازی تویوتا، فعالیت خود را متوقف کرده اند و دولت برای جلوگیری از قطع نیرو، برنامه سهمیه بندی توزیع برق را معرفی کرده است.پلیس ژاپن تاکنون مرگ 1597 نفر را تائید کرده است اما انتظار می رود که آمار نهایی تلفات خیلی بالاتر باشد.

کارشناسان می گوید اتفاق افتادن فاجعه ای در ابعاد حادثه تاسیسات چرنوبیل روسیه در دهه 1980 بسیار بعید است چون رآکتورهای فوکوشیما با استاندارد بسیار بالاتری ساخته شده و تحت مقررات ایمنی شدیدتری بوده اند.

دولت ژاپن به مردم گفته است که روز دوشنبه به محل کار یا مدرسه نروند چون شبکه حمل و نقل عمومی قادر نخواهد بود هجوم جمعیت بزرگ مسافران را تحمل کند.در حالی که کارشناسان هشدار داده اند که به احتمال زیاد زمین لرزه شدید دیگری در راه است، پس لرزه های متعدد هنوز در توکیو، پایتخت ژاپن، احساس می شود.در همین حال، دهها هزار امدادگر، سرباز و مامور پلیس بسیج شده اند تا به مناطق بحران زده کمک کنند.

عملکرد صوفیان و افکار آنها از قرنها به این سو همواره مورد انتقاد شماری از متشرعان قرار داشته است. برخی از مجتهدین تصوف را بدعت می دانند و اعتراض آنها بر گفتار برخی از صوفی های بزرگ مانند شیخ بایزید بسطامی، معین الدین ابن عربی، ذوالنون مصری، منصور حلاج و شیخ سهروردی است.به گفته شماری از فقها، افکار صوفی ها از جمله فکر وحدت الوجود، فنا فی الله و بقا با الله که صوفی ها آنها را مقامات تصوف می خوانند، با حقایق اسلامی در تضاد است.

اسماعیل نوید، یکی از علمای دینی که در عرصه تصوف و فلسفه پژوهش کرده است می گوید: "تصوف اگر شالوده ای از قرآن و سنت حضرت محمد باشد، درست است؛ این مانند زهد اسلامی است." او افزود: "ولی زمانی که ما در عمل می بینیم اکثر صوفیان افکاری دارند که در تضاد با عقاید اسلامی قرار دارد.  مانند، ابن عربی، بایزد بسطامی، جنید بغدادی."

اما استدلال صوفی ها این است که گاهی صوفی به سبب استغراق و فنا در ذکر خداوند، حالت غیر طبیعی را در می یابد و به یک مست تبدیل می شود. به گفته صوفیان این سخنان خلاف شرع تعبیر مجازی است از آنچه که صوفی ها در مکاشفه و حالت لمس آن را احساس می کنند. به عقیده بزرگان صوفیه، حال فنا و بی خودی نتیجه فضل و رحمت الهی است.

"آفتاب در آیینه"

قاری روح الله یکی از رهروان تصوف می گوید: "در اثر ذکر در سالک به وجد می آید که این یک حالت غیر ارادی است." او افزود: "این حالت مانند این است که ما آیینه ای را در مقابل نور آفتاب قرار بدهیم و آفتاب را با همان بزرگی در آیینه ببینیم. این به این معنی نیست که آیینه آفتاب شده است، بنا سالک هم در اثر ذکر غرق صفات خداوند شده و از خود بی خود می شود و یا یک قطره آب اگر در بحر بیفتتد ناپدید می شود، بنا این جوش و خروش از بحر است، نه از آن قطره ای که در آن چکیده."

اجرای سماع و برخی اعمال دیگر در مجالس ذکر صوفیان از دیگر مواردی است که مورد انتقاد برخی از فقها ها قرار دارد. شماری از علمای شرع می گویند، تصوف به عنوان یک ارزش درونی در صدر اسلام وجود داشته و حضرت محمد، پیامبر اسلام، و برخی از صحابه با استفاده از این راه رابطه شان را با خداوند برقرار می کردند.

مخالف شریعت؟

اما مولوی حیب الله حسام، یکی از علمای دینی در کابل به این نظر است که شیوه های امروزی برگزاری مجالس صوفیان از دیدگاه اسلام مردود است. او می گوید: "تصوف در صدر اسلام بوده، بعد ها هم وجود داشته و حالا هم وجود دارد. اما شیوه هایی که امروز شماری از صوفیان دارند، مطابقت با قرآن و سنت حضرت محمد ندارد." آقای حسام می گوید: "انسان اگر با خالق خود ارتباط برقرار می کند باید این کار را با اخلاق خاصی انجام دهد. انسان نباید به شیوه ای با خالق خود رابطه برقرار کند که در حالیکه او ذاکر است، خدا از او بیزار باشد." صوفی ها و برخی از محققان تصوف نیز چنین باور دارند و هر عمل خلاف شریعت اسلامی را مردود می دانند.

لطف الله حقپرست، از پژوهشگران عرصه تصوف می گوید: "امام مالک یکی از علمای اسلام می گوید که کسی که در راه تصوف حرکت می کند و از مسایل فقی و احکام شریعی بی خبر است، گویا که در گمراهی قرار دارد. امام همچنین گفته است که اگر شخصی تنها در بعد شریعت حرکت می کند و از طریقت بهره ندارد، به تحقیق و بی گمان که فاسق است. به گفته امام مالک، هرگاه کسی بین شریعت و طریقت جمع می کند، او راه را یافته است از راه تحقیق."

"حلال و حرام"

مولوی حبیب الله حسام، صوفیان را متهم می کند که در برخی موارد بخصوص در هنگام مجالس ذکر، پا  را از دایره شرع بیرون می گذارند. او می گوید: "بسیاری از صوفیان در عمل، کاری را انجام می دهند که گفتار شان با عمل شان بسیار زیاد تفاوت دارد. مثلا، در گفتار از قرآن سخن می گویند، اما در هنگام ذکر جست و خیزی که می زنند و آن را وجد و جذب می خوانند، قرآن در برابر آن قرار دارد و اسلام کاملا چنین عملکرد ها را رد می کند." اما صوفی ها استدلال می کنند که شور و حالی که هنگام ذکر نام خدا به سالک دست می دهد، غیر ارادی است. به گفته صوفیان این حالت برای تمامی سالکان نیز دست نمی دهد. قاری روح الله، از پیروان تصوف می گوید: "ما حرام چیزی را می گوئیم که حرام بودن آن در قرآن ثابت باشد و همچنین ما عمل خلاف شریعت به آن عملی می گوئیم که خداوند به نکردن آن حکم کرده باشد." او می افزاید: "خطاب به آنهایی که وجد و جذب را رد می کنند، می خواهم بگویم که این یک حالت غیر ارادی است. انسان موجودی است که از شنیدن الفاط توهین آمیز از سوی کسی خشمگین می شود و با شنیدن کلمات خوب و یا خبر خوش احساس خوشی می کند. مثلا، در امور روزانه اتفاق افتاده است که گاهی کسی با شنیدن دشنام از فردی خشمگین شده، احساسات خود را کنترل نتوانسته و حتی دست به قتل زده است. چونکه در یک حالت غیر ارادی دست به چنین عملی زده است. حالت وجد و جذب هم همین گونه است. سالکان راه حق هم چنین است با یاد کردن و یا شنیدن نام الله از خود بی خود می شوند و به این حالت کشش روح می گویند."

از چند خانقاه کابل که دیدن کردم، شاهد حالات پر از جذبه برخی از صوفیان بودم. تعدادی از آنها در هنگام ذکر می گریستند و با آواز بلندتر از دیگر ذاکران "الله الله" می گفتند و یا با چنان شور ذکر می کردند که در حالت عادی ممکن به نظر نمی رسد. با این همه این جذبات آنها توام با جست و خیز نبود.

"افراد صوفی نما"

و اما جدا از آنچه که فقها آن را جست و خیز در مجالس صوفیان می خوانند، برخی از عملکردهایی افراد که در اجتماع به عنوان صوفی معروف اند هم مورد انتقاد فقها قرار دارد؛ اعمال که صوفی ها نیز آن را مردود می داند.

عبدالعزیز مهجور از محققان تصوف در افغانستان می گوید: "اینکه تعدادی از صوفیان در بازار و یا جاده ها به ذکر می پردازند و یا در برخی از محلات با نصب بلندگوها ذکر می کنند و به دیگران مزاحمت ایجاد می کنند، اینها همه بدعت است. صوفی باید در جاهای به ذکر بپردازد که برای مردم مزاحمت نشود."

لطف الله حقپرست، استاد دانشگاه تعلیم و تربیه افغانستان که خود از رهروان تصوف است می گوید که برخی از اعمال کسانی که خود را صوفی می دانند، باعث شده است تا چهره اصلی تصوف در میان مردم به شکل نادرست بازتاب پیدا کند. او می گوید: "تعدادی از افرادی که تصور می کنند تصوف یعنی پوشیدن لباس های کهنه، آویختن موره های رنگارنگ در گردن، دود کردن چرس(حشیش) و عزلت گزینی، اشتباه می کنند. اصلا عملکرد برخی از افراد صوفی نما که چنین می کنند انتباه نادرستی از تصوف به مردم می دهد و علمکرد های چنین افراد سبب شده است تا تصوف مورد انتقاد و اعتراض قرار گیرد." یکی از اعتراض های دیگر فقها به صوفیه بخصوص پیروان سلسله چشتیه استفاده آلات موسیقی در مجالس آنها است.

موسیقی و تصوف

فقها آلات موسیقی را که پیروان طریقه چشتیه در مجالس شان استفاده می کنند مردود می داانند. مولوی حیب الله حسام می گوید: "از هندوستان دمبوره،(دوتار) غیچک و نمی دانم چه و چه را وارد می کنند بنام اینکه تصوف چشتیه است؛ در حالیکه این دمبوره ها در جریان بیست و سه سال که قرآن نازل شد کجا بود؟ این یک آمیزش است که از دیگر ادیان باطله وارد تصوف شده است."

اما صوفیان و بخصوص پیروان سلسله چشتیه استفاده از موسیقی توسط خواجه معین الدین چشتی در هند را روشی عرفانی می دانند که از طریق آن، به گفته این صوفی ها، صدها هزار نفر به دین اسلام رو آوردند.

عبدالحسیب امید، یکی از پیروان سلسله چشتیه می گوید: "برخی از پیشوایان سلسله چشتیه از طریق ساز و نوا طی مراحل سلوک کرده اند. افزون بر ساز، در سلسله چشتیه ذکر و اورادی هم وجود دارد. همچنین در مجالس چشتیه وعظ و تبلیغ دین هم از سوی مرشد صورت می گیرد و خواجه معین الدین چشتی در هند با استفاده از این طریق صدها هزار هندو را به دین اسلام مشرف کرد."

سماع، موسیقی و یا شنیدن آن برای بعضی از بزرگان صوفیه وسیله ای است که بر روح و احساسات درونی تاثیر دارد و سالک را به وجد می آورد. به گفته پیروان سلسله چشتیه، در پهنای امواج موسیقی صوفیان زودتر و با احساسات رقیق تر به ذکر پروردگار می پردازند.

تصوف "اصیل"

اما لطف الله حقپرست، که خود از اهل صوفیه است می گوید، ایجاد شاخه های مختلف در تصوف، سبب بروز مشکلات و اختلاف نظرها شده است. او می گوید: "من فکر می کنم که یکی آگاهی کم برخی از علما که از دنیای تصوف بی خبر هستند و تصوف را از روزنه علم و تحیقق نگاه نکرده اند و دوم اینکه بسیاری از کسانیکه امروز در جامعه به عنوان صوفی ظاهر شده و مطرح هستند، از مسایل فقهی و شریعی درست واقف نیستند و در مورد طریقت هم آگاهی کم دارند. این افراد برخی اعمالی انجام می دهند که از نقطه نظر شریعت زیر سوال قرار می گیرند. بنابر عملکرد های چنین افراد تصوف صدمه دیده است."

آقای حقپرست همچنین می گوید که رفع موارد اختلاف و معرفی تصوف واقعی، تنها از راه برگزاری مجلسی متشکل از علمای فقه و صوفیه ممکن است.

او می گوید: "اخیرا برخی از علمای تصوف و شریعت تصمیم گرفته اند تا مجلسی در رابطه به موارد اختلافی برگزار و سوء تفاهم های موجود در این زمینه را رفع کنند. اما مشکل اینجا است که علما در افغانستان یک طبقه فقیر هستند و توان برگزای چنین مجلسی که هزینه هنگفت می طلبت را ندارند. ولی امیدوارم که این جلسه برگزار شود و تصوف را به جایگاه اصلی آن بنشانند." منبع: سایت بی بی سی بخش افغانستان

رئیس شورای ولایتی قندهار می گوید که یار محمد کرزی، پسرعموی حامد کرزی، رئیس جمهوری افغانستان در اثر حمله نیروهای خارجی کشته شده است. بر اساس گزارش بی بی سی، احمد ولی کرزی، رئیس شورای ولایتی قندهار و برادر رئیس جمهور کرزی به بی بی سی گفته است که یار محمد کرزی شب گذشته (چهارشنبه، 18 حوت / اسفند) در ولسوالی دند ولایت قندهار کشته شده است.او اظهار نموده که نیروهای خارجی سرگرم اجرای یک عملیات در نزدیکی خانه یار محمد کرزی بوده اند و آقای کرزی نیز در اثر این عملیات هدف قرار گرفته است. رئیس شورای ولایتی قندهار گفت که کشته شدن یار محمد کرزی از سوی نیروهای خارجی عمدی نبوده است. یار محمد کرزی، شصت و پنج ساله، پسرعموی رئیس جمهوری افغانستان و از بزرگان قومی در منطقه "کرز" ولایت قندهار بوده است. زلمی ایوبی، سخنگوی والی قندهار عملیات نیروهای خارجی در منطقه "کرز" را تائید کرده اما نسبت به کشته شدن پسرعموی رئیس جمهور ابراز بی اطلاعی کرده است. نیروهای ناتو نیز تا حالا در این رابطه ابراز نظری نکرده اند.

این حادثه در حالی صورت می گیرد که روابط حکومت افغانستان با آمریکا یک بار دیگر بر سر تلفات غیرنظامیان در عملیات نیروهای خارجی در افغانستان تیره شده است. اخیرا ژنرال دیوید پترائوس، فرمانده عمومی نیروهای ناتو در افغانستان پذیرفت که دست کم کودک نه افغان در یک عملیات این نیروها در شرق افغانستان کشته شده اند. ژنرال پترائوس با ابراز تاسف در این مورد، عذرخواهی کرد اما دفتر رئیس جمهور کرزی می گوید که این عذرخواهی از سوی آقای کرزی پذیرفته نشد. رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا نیز که اخیرا با مقام های افغان در کابل دیدار کرد، نسبت به کشته شدن غیرنظامیان ابراز تاسف کرد و گفت که تلاش می کنند از تلفات غیرنظامیان جلوگیری شود.

آنگونه که در بخش قبلی گفته شد، به گمان اغلب تصوف در نیمه های قرن پنجم تا اواخر قرن ششم هجری قمری توسط شماری از پیشوایان بزرگ صوفیه به سلسله های مختلف به شمول قادریه، نقشبندیه، چشتیه و سهروردیه تقسیم شده است.

در این بخش می پردازیم که چرا تصوف شاخه بندی شد و همچنین میان سلسله های قادریه، نقشبندیه، سهروردیه و چشتیه که در افغانستان بیشتر پیرو دارد، چه تفاوتهایی وجود دارد.بعضی از محققان و صوفیان می گویند، تصوف به هدف ایجاد سهولت به پیروان آن در زمانها و منطقه های مختلف توسط پیشوایان برجسته تصوف به شاخه های مختلف تقسیم شد.

اما سید محمود گیلانی که نیاکانش از پیشوایان تصوف در شاخه قادریه در افغانستان بوده اند، می گوید که تصوف توسط شیخ های عالم و با صلاحیت، بنابر اقتضای زمان به شاخه های مختلف تقسیم شده است.آقای گیلانی می گوید: "هر کدام از این شاخه ها در زمان مشخصی بنابر دلیلی ایجاد شده است. مثلا زمانیکه مسلمانها با مشکلی مواجه می شدند، شخصی با فضلیتی (پیر یا مرشد) مردم را برای رهایی از مشکل و پناه بردن به خدا به راهی رهنمایی می کرد و ایجاد شاخه های متعدد تصوف ریشه در این مساله دارد."با این حال، بسیاری از محققان می گویند، در اصول اساسی هر چهار طریقه تصوف مروج در افغانستان، تفاوتی وجود ندارد، اما دیدگاه ها برای رسیدن به هدف متفاوت است.

قادریه

قادریه یکی از شاخه های تصوف است که بیشترین پیرو را در افغانستان دارد.به گفته صوفیان، سلسله قادریه تا پیش از این که بنام شیخ عبدالقادر گیلانی در عراق مشهور شود به نام های مختلف بخصوص حیدریه یاد می شد.به گفته عبدالکریم، مرشد یکی از خانقاه ها در کابل، سلسله قادریه پس از آن به این نام مسما شد که شیخ عبدالقادر گیلانی ذکری را که در این طریقه ورد می شود تنظیم کرد و تا کنون به همان شیوه بیان می شود.او می گوید: "شیخ عبدالقادر گیلانی،  همین اوراد خاصی را که برگرفته از قرآن است، تظیم کرد و به همین دلیل این سلسله به نام قادریه مسما شد."

نقشبندیه

نقشبندیه از دیگر سلسله های تصوف است که صوفیان، محمد بن محمد بخاری مشهور به شیخ بهاوالدین نقشبند را اساس گذار این سلسله می دانند. صوفیان همچنین سلسله اتصال این طریقه را به ابوبکر صدیق نسبت می دهند. این طریقه نیز در افغانستان پیروان زیادی دارد. به گفته لطف الله حقپرست، استاد دانشگاه تعلیم و تربیه افغانستان و از پژوهشگران تصوف، تنها تفاوت میان این دو طریقه ورد اذکار با صدای بلند و پایین است. او می گوید: "پیروان سلسله نقشبندیه باور دارند که ذکر باید به گونه خفیه اجرا شود. این گروه به استناد از آیات قرآن کریم دلیل می آورند که خفیه ذکر کردن از ریا و خود نمایی جلوگیری می کند. اما در سلسله قادریه، برعکس آن است. چون ذکر با آواز بلند، ذاکران را به شور و وجد آورده و با شوق تمام ذکر می کنند." آقای حقپرست می گوید: "این ذکر جز به زبان آوردن نام خدا چیز دیگری نیست و یا اورادی که صوفیان به زبان می آورند برگرفته شده از قرآن است و این معمول است که مسلمانان گاهی قرآن را با آواز بلند و گاهی هم به گونه خفیه می خوانند."

خانقاه ها

خانگاه یا خانقاه از گذشته ها مکانی بوده است برای انجام عبادات صوفیان. وزارت حج و اوقاف افغانستان می گوید بیش از پنجاه خانقاه به گونه رسمی در ولایات مختلف این کشور وجود دارد. به گفته عبدالصمد، از مسئولان این وزارت ده ها خانقاه دیگر نیز در افغانستان فعال است که مرشدان آنها برای دریافت مجوز تا هنوز به وزارت مراجعه نکرده اند.

تنها در کابل ده ها خانقاه وجود دارد.

برای دیدن یکی از این خانقاه ها، به یکی از خانقاه های مربوط به سلسله قادریه در کابل میروم که متعلق به عبدالکریم، یکی از مرشیدن سلسله قادریه است. مرشد یا پیر، یکی از اتاق های منزلش را برای برگزاری مجالس (ذکر) اختصاص داده است. دیوارهای داخل این اتاق با پارچه های خورد و بزرگ که روی آنها آیات قران و اشعار عارفانه نوشته شده مزین شده است. مریدان در مقابل مرشد زانو زده و پس از گفتن (بسم الله رحمن الرحیم) اوراد خاصی را از جمله (انت الهادی انت الحق- لیس الهادی الاهو، حسبی ربی جل الله - مافی قلبی غیرالله، نور محمد صل الله) که مرشد می خواند با آواز بلند تکرار می کنند. اشعار عرفانی به خصوص مناجات و اشعار در وصف حضرت محمد هم به گونه ملهون در خانقاه خوانده می شود و مریدان با صدای بلند ( الله هو، الله هو، الله هو) می گویند.

سهروردیه و چشتیه

در طریقه سهروردیه هم که صوفیان شیخ شهاب الدین سهروردی را بانی این سلسله می دانند اوراد شبیه این دو سلسله گاهی به گونه خفی و گاهی هم با آواز بلند خوانده می شود.اما به گفته محققان و صوفیان، این سلسله در افغانستان پیروانی اندکی دارد ولی پیروانش در پاکستان و هند زیاد است.

چشتیه از دیگر طریقه های تصوف است که پیروان آن نیز سلسله اتصال شان را به حضرت علی نسبت می دهند. بسیاری از محققان و صوفیان، طریقه چشتیه را تولید خراسان می دانند؛ اما در مورد بانی اصلی آن روایات مختلفی وجود دارد. برخی ها ابواسحق شامی را موسس این طریقه می خوانند. شمار دیگر سید احمد ابدال حسنی و تعداد هم خواجه حسن سنجری مشهور به خواجه معین الدین چشتی را که در ولسوالی چشت ولایت هرات افغانستان زاده شده، موسس طریقه چشتیه می دانند. به گفته متین مونس، یکی از محققان تصوف، طریقه چشتیه در خراسان و افغانستان امروزی به پختگی رسید و توسط برخی از صوفیان از جمله خواجه معین الدین چشتی تا شبه قاره هند گسترش یافت.

آقای مونس می گوید: "برخی از پیشوایان صوفیه از افغانستان به سایر مناطق از جمله نیم قاره هند، سمرقند، بخارا و ترکیه سفر کرده و تصوف را در این مناطق گسترش دادند. خواجه معین الدین چشتی، فرید گنچ شکر و نظام الدین اولیا از مرشدین نامداری بودند که در هند سلسله چشتیه را رایج و هزاران نفر را از این طریق وارد دین اسلام کردند."

سماع، سرود و موسیقی

در مورد شیوه های برگزاری مجالس طریقه چشتیه نیز باورهای متفاوتی وجود دارد.

برخی ها می گویند که مشایخ گذشته سلسله چشتی در برگزاری مجالس شان در آن زمان از آلات موسیقی که امروز در مجالس این طریقه از آن استفاده می شود، کار نمی گرفتند.

عبدالکریم، یکی از مرشدان سلسله قادریه در کابل می گوید: "بر بنیاد نوشته های تاریخی، خواجه معین الدین چشتی و همچنین پیش از آن، وسیله ای بنام رباب وجود داشت که تنها یک تار داشت و پیروان سلسله چشتیه در هنگام برگزاری مجالس شان این آله را به صدا در می آوردند. غیر از آن چیز دیگر وجود نداشته است."

اما بسیاری از اراد تمندان طریقه چشتیه می گویند که برخی از آلات موسیقی برای برگزاری مجالس این طریقه ضروری بوده است. سید مخدوم رهین وزیر اطلاعات و فرهنگ افغانستان می گوید: "در سلسله چشتیه موسیقی وسیله ای برای رسیدن به معنویات و عالم برین است." سید احمد شاه مددی چشتی مرشد خانقاه چشتیه هرات می گوید، آلات موسیقی که در مجالس چیشته استفاده می شود، جدا از وسایل موسیقی است که در محافل غیرعرفانی نواخته می شود. او می گوید: "سماع، سرود و موسیقی که ما آن را می شنویم و پیروان سلسله چشتی آنرا دوست دارند، تا آخرین دمی که بشر در روی کره زمین زندگی می کند، قابل دفاع است."

او می گوید: "موسیقی مبتذلی که علما شریعت آن را رد می کنند، ما هم آن را رد می کنیم. بنا بر فرموده شیخ نظام الدین اولییاء دهلوی، سماع سلسله چشتیه با در نظر داشت شرایط خاصی برگزار می شود. اول اینکه زمان اداء نماز نباشد تا نماز قضا نشود. دوم سماع در مکان خاصی مثل خانقاه برگزار شود، نه در سماورها و هتل ها. و سوم سماع از سوی اهل سماع یعنی صوفیان برگزار شود." خانقاه سید احمد شاه مددی چشتی در حومه شهر هرات واقع است و شب های جمعه و بعد از ظهر جمعه ها پیروان سلسله چشتیه در این خانقاه گرد می آیند.

در این جلسات، اول غزلیات عرفانی خوانده می شود. پس از ختم ذکری موسوم به خواجگان چشت که به گفته پیروان طریقه چشتیه، این رسم از پیشوایان این سلسله به جا مانده، برخی از مریدان دف و نی می نوازند و دیگران الله هو می گویند. به همین ذکر (الله هو) پیروان سلسله چشتیه در این خانقاه سماع می گویند و این متفاوت از سماعی است که در سلسله مولویه صورت می گیرد.در سلسله مولویه که بسیاری ها مولانا جلال الدین محمد بلخی را بانی آن می دانند، مریدان در امواج صدای دف و نی به گونه خفیه الله هو گفته و به گونه خاصی به دور خود می چرخند.

قوالی خوانی

در خانقاه چشتیه هرات قوالی خوانی نیز صورت می گیرد و این رسم در خانقاه چشتیه کابل نیز مروج است. به گفته برخی از پیروان طریقه چشتیه در کابل، رسم قوالی خوانی توسط مولوی یار محمد نیازی چشتی از هندوستان وارد کابل شده است. گفته می شود که مولوی یار محمد نیازی چشتی، پس از رایج کردن این رسم حدود صد سال قبل از سوی حکام معتصب آن زمان محکوم به سنگسار شد.

داوود اعظمی، از خبرنگاران بی بی سی که در عرصه تصوف پژوهش کرده، می گوید افزون بر چهار شاخه عمده تصوف، ده ها سلسله دیگر صوفیه نیز در افغانستان وجود داشته است که به مرور زمان پیروان آن کاهش یافته و حالا در این کشور وجود ندارند.

 اعظمی می گوید: " سلسله روشانیه که بانی آن بایزد انصاری یا پیر روشان بود. در حال حاضر این سلسله در هند صدها هزار پیرو دارد و به دلیل اینکه این سلسله توسط شیخ ارزانی به هند رواج یافته به نام ارزان شاهی یاد می شود. همچنین سلسله مولویه را که بانی آن مولانا جلال الدین محمد بلخی است می توانیم بگوئیم که در افغانستان ایجاد شد و در حال حاضر در ترکیه پیروان زیادی دارد."او می افزاید:"به همین ترتیب از سلسله خلوتیه که توسط شیخ ابراهیم خلوتی در هرات تاسیس شد و همچنین ادهمیه که بانی آن ابراهیم ادهم است.اینها سلسله های اند که در افغانستان بوجود آمده اند ولی در حال حاضر در این کشور پیرو ندارند."    منبع: سایت بی بی سی بخش افغانستان

طرف هر کس می خواهد باشد ما در نظام اسلامی زندگی می کنیم، برادرها، خواهرها و به ویژه کسانی که خود را منتسب به حزب الله می کنند باید خیلی مراقب زبانشان باشند. من فیلم این قضیه را دیدم که بسیار زننده بود. 
به نقل از فردا آیت الله العظمی مکارم شیرازی(دام عزه) به فحاشی به فائزه هاشمی (دختر آیت الله هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام)، واکنش نشان داد و گفت: من فیلم این قضیه را دیدم که بسیار زننده بود.
آیت الله مکارم شیرازی صبح امروز (چهارشنبه) در بخشی از سخنان خود در آغاز درس خارج فقه در مسجد اعظم قم، با تاکید بر ضرورت رعایت اصول اخلاقی در قلم و بیان، گفت: در چند روز گذشته مساله ای اسباب گفت و گو شد که شنیده شده بعضی ها فحش های رکیک و ناموسی داده بودند.
وی گفت: طرف هر کس می خواهد باشد ما در نظام اسلامی زندگی می کنیم، برادرها ، خواهرها و به ویژه کسانی که خود را منتسب به حزب الله می کنند باید خیلی مراقب زبانشان باشند. من فیلم این قضیه را دیدم که بسیار زننده بود.
آیت الله مکارم شیرازی با بیان اینکه نشانه ایمان انسان این است که زبان و قلم او چاک و بند داشته باشد تاکید کرد: این برادرها مراقب باشند زبان خود را حفظ کنند تا مبادا چیزی بر زبانشان جاری شوند که مخالف اسلام و آموزه های دین باشد.
وی ادامه داد: اختلاف های سیاسی سبب نمی شود قلم و زبان روی حساب و کتاب نباشد، قلم و زبان ها باید روی حساب و کتاب باشد، ما باید مراقب باشیم که نگویند در نظام اسلامی این مسائل رخ می دهد، افراد نیز باید مراقب باشند.
این مرجع تقلید تاکید کرد: ما معتقدیم قیامت و حساب و کتابی در کار است و کوچکترین حرف های ما نیز نوشته شده و روزی به آن رسیدگی خواهد شد.
وی بیان داشت: من امروز شنیدم دادستان تهران هم روی این مساله اقدام کرده است و بنده نیز در این باره مطالبی را در این جلسه عرض کردم و باید مراقب باشیم جو اسلامی حفظ شود.