درحالیکه مقام‌های افغان از آغاز ترتیبات برای آمادگی شهر غزنی به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2013خبر داده‌اند، گزارش ناپدید شدن اسناد برنامه توسعه این شهر انتشار یافته است.
وزیران فرهنگ کشورهای اسلامی در اجلاسی در سال 2007تصویب کردند که شهر غزنی در سال 2013میلادی پایتخت فرهنگی جهان اسلام باشد.
شهر غزنی (غزنه، غزنین) از شهرهای عمده خراسان قدیم و پایتخت سلسله غزنویان (975-1187 میلادی) بود.
این شهر در آن زمان و به ویژه در زمان سلطنت سلطان محمود (389-421 هـ.ق) و پسرش سلطان مسعود (421-432 هـ.ق.) به اوج شهرت و آبادانی رسید و از شهرهای عمده آن زمان محسوب می شد.
سید مخدوم رهین، وزیر اطلاعات و فرهنگ، و یوسف پشتون، مشاور رئیس جمهوری افغانستان در امور توسعه شهری برای بررسی آمادگی غزنی به این شهر سفر کرده اند.
اخیراً مقامهای افغان اعلام کردند که آمادگی ها را در این زمینه به طور عملی آغاز کرده اند.
پیش از این دولت افغانستان از اختصاص 200 میلیون دلار برای بازسازی شهر غزنی به همین منظور خبر داده بودمانحال، مقامهای محلی از به سرقت رفتن اسناد برنامه توسعه شهری غزنی خبر داده اند.

خیالباز شیرزی، فرمانده پلیس غزنی گفته است شب هنگام اسناد برنامه توسعه شهری شهر قدیم غزنی از اداره محلی توسعه شهری در غزنی توسط "افراد ناشناس سرقت شده است".

آقای شیرزی گفته است که این اسناد در دو دستگاه کامپیوتر ذخیره شده بود.

فرمانده پلیس غزنی افزود که هنوز سارقان این اسناد ردیابی نشده اند، اما مسئول دفتر توسعه شهری غزنی در بازداشت به سر می برد و تحقیقات برای ردیابی این اسناد ادامه دارد.

گفته می شود که همه اسناد برنامه توسعه شهری شهر قدیم غزنی و نقشه های محله های تاریخی ولایت غزنی را وزارت توسعه شهری با همکاری مقامهای محلی تدوین کرده بود اما در حال حاضر هیچ نشانه ای از این اسناد و نقشه ها در دسترس مقامهای محلی غزنی قرار ندارد.

این در حالی است که سید مخدوم رهین، وزیر اطلاعات و فرهنگ، در غزنی گفته است که قرار است کار10 پروژه در بخش‌های مرمت آثار تاریخی و بازسازی مقبره‌های قدیمی در غزنی آغاز شود اما هنوز هزینه این پروژه ها، که قرار است به طور کامل توسط دولت مرکزی تامین شود، برآورد نشده است.

این پروژه ها شامل مرمت مقبره شریف خان، خواجه لای‌خوار، تاج اولیا، سید حسن و سلطان سبکتگین می‌شود و آقای رهین گفته است که وزارت اطلاعات و فرهنگ در تلاش است تا منابع کمک کننده بیشتر را برای بازسازی محلات تاریخی غزنی پیدا کند.

مشکل هزینه

سیمای کنونی شهر غزنی

یوسف پشتون، مشاور رئیس جمهوری در امور توسعه شهری نیز گفته است که دولت در زمینه بازسازی محلات تاریخی و توسعه شهری غزنی کار خواهد کرد اما در این زمینه با کمبود منابع مالی مواجه است.

آقای پشتون گفت که هنوز هیچ منبع خارجی کمک در این زمینه یافت نشده است.

یوسف پشتون سه سال پیش در سفری به ولایت غزنی گفته بود که 200 ملیون دلار برای بازسازی و مرمت آثار تاریخی غزنی به مصرف می رسد. او ساخت فرودگاه، تغییر چهره کنونی شهر غزنی و مرمت ده ها اثر و محل تاریخی غزنی را از جمله طرح های این برنامه خوانده بود.

آقای پشتون یک سال پیش نیز گفته بود که حدود 12ملیون دلار از 200 ملیون دلار مورد نیاز را دولت مرکزی آماده کرده است، اما آقای پشتون در سفر کنونی خود گفت که هزینه مشخصی تا کنون در مورد پروژه های غزنی برآورد نشده است.

در حال حاضر بیشتر محلات و آثار تاریخی ارزشمند غزنی در حال نابودی است. بالا حصار سلطان محمود، مناره های دوره عزنویان، باغ فیروزی، زیارت خواجه بلغار و چندین محل تاریخی دیگر در غزنی در حال فروریختن است.

"غصب و کاوش خودسرانه"

چهره شهر غزنی همچنان به حال سابق خود است و بیشتر خیابان‌های داخل شهر نیز غیرمعیاری است.

مقامات محلی در غزنی تائید می کنند که بیشتر محلات تاریخی غزنی به صورت "خودسرانه" کاوش می شود و در منطقه "روضه سلطان" ساکنان محلی محلات تاریخی را غصب کرده اند.

ظرف نه سال گذشته هشت تن به عنوان والی در غزنی حکومت کرده اند

این در حالی است که هنوز هیج اقدامی در راستای جلوگیری از این گونه کاوش ها و غصب محلات تاریخی صورت نگرفته است.

به نظر می رسد مشکلات ناامنی در سالهای گذشته در غزنی به کارهای فرهنگی مجال چندانی نمی داده است و این مساله دغدغه اصلی فرهنگیان غزنی را تشکیل می دهد.

به نظر می رسد در شرایط کنونی گسست قابل ملاحظه فرهنگی میان گذشته و حال غزنی ایجاد شده است و به این ترتیب به نظر می رسد که گذشته تاریخی غزنی کم کم به فراموشی سپرده می شود.

از سوی دیگر کشمکش ها میان مقامهای محلی غزنی هم به مشکلات در این ولایت افزوده است. این ولایت در 9 سال گذشته حاکمیت هشت والی را تجربه کرده است.

در عین حال، برخی منتقدان گفته اند که ادارات دولتی غزنی در اختیار محافل خاصی است و تا زمانی که اصلاحات اساسی در ساختار اداری غزنی صورت نگیرد، چشم انداز بازسازی شهر تاریخی غزنی روشن نخواهد بود.